์พืชอาหารจากป่า
ชุมชนปาเกาะญอมีชีวิตผูกผันกับป่าโดยปกติเข้าหาพืชอาหารและพืชอื่นๆเพื่อเป็นอาหาร
เครื่องปรุง ยารักษาโรค รวมถึงการใช้ประโยชน์อย่างอื่น เช่น เป็นอาหารสัตว์
สีย้อมผ้า สัดส่วนพืชที่สำรวจกับเกษตรกรชาวปาเกาะญอในพื้นที่ป่าดิบเขา ต.
บ้านจันทร์ พบว่าพืชที่สามารถนำมาใช้เป็นประโยชน์ด้านสมุนไพรมีสัดส่วนที่ค่อนข้างสูงถึง
175 ชนิด คิดเป็น 61 เปอร์เซ็นต์ของการใช้ประโยชน์อื่นๆ รองลงพบชนิดพืชที่สามารถใช้เป็นอาหาร
32 เปอร์เซ็นต์ (ตารางที่2)
|
ตาราง
2 ประเภทและจำนวนของพืชที่ใช้ประโยชน์ในครัวเรือนปาเกาะญอ |
|
ประเภทของการใช้ประโยชน์ |
จำนวนพืชที่พบ
(ชนิด) |
|
พืชอาหาร |
92 |
|
สมุนไพร |
175 |
|
สีย้อมผ้า |
16 |
|
อื่นๆ |
5 |
|
ที่มา
: สำรวจพื้นที่ป่าดิบเขา ปี 2542 |
การจำแนกการใช้ประโยชน์ของพืชอาหารของผู้ที่มีความรู้ด่นเก็บอาหารจากป่าพบส่วนต่างๆที่สามารถนำมาเป็นอาหารหรือประกอบอาหาร
โดยแบ่งตามประเภทส่วนที่สามารถนำมาบริโภคได้ โดยแบ่งเป็น 7 กลุ่ม ได้แก่
ส่วนหัว หน่อ ดอก ผล ใบ ยอดอ่อน และลำต้น พบว่าส่วนของใบและยอดอ่อน ถึง 44
และ 37 ชนิด จากจำนวนชนิดพืชอาหารทั้งหมด 125 ชนิด คิดเป็นร้อยละ 35 และ
30 ของชนิดพืชอาหารที่พบ (ตารางที่3)
นอกจากนี้จำนวนของพืชอาหารยังสามารถพบกระจายตัวในป่าดิบเขาตลอดทั้งปี แต่สัดส่วนที่พบชนิดของพืชอาหารค่อนข้างมากช่วงเดือนเมษายนจำนวนมากถึง
75 ชนิด ส่วนในเดือนต่างๆก็พบประมาณตั้งแต่ 43 ชนิดขึ้นไป ( แผนภาพที่2)
จากข้อมูลเหล่านี้พบว่านอกเหนือจากพืชอาหารที่เป็นข้าวแล้ว ชาวปาเกาะญอยังใช้
พืชอาหาร ชนิดอื่นในการเสริมในครัวเรือนเพื่อลดการขาดแคลนอาหาร และบางชนิดสามารถนำไปรักษษโรคและเป็นประโยชน์ต่อครัวเรือนในด้านอื่นๆ
รวมถึงสามารถเป็นรายได้เสริมแก่ครัวเรือนได้
|
ตาราง 3 สัดส่วนต่างๆของพืชอาหารที่สามารถนำมาบริโภคของชาวปาเกาะญอ |
|
ส่วนที่นำมาใช้บริโภค |
จำนวน |
สัดส่วน
(%) |
|
หัว |
2 |
2 |
|
หน่อ |
6 |
5 |
|
ดอก |
9 |
7 |
|
ผล |
22 |
17 |
|
ใบ |
44 |
35 |
|
ยอดอ่อน |
37 |
30 |
|
ลำต้น |
5 |
4 |
|
รวม |
125 |
100 |
|
ที่มา : สำรวจพื้นที่ป่าดิบเขา
ปี 2542 |
|
|
แผนภาพที่
2 ชนิดพืชอาหารที่เกษตรกรสามารถนำมาบริโภคและขายได้ในแต่ละเดือน |
|
|
|
ที่มา : สัมภาษณ์เกษตรกร ปี 2542 |
|
|
|