บทคัดย่อ
การใช้พื้นที่สูงทำการเกษตรภาคเหนือของประเทศ นับวันจะมีปัญหาเพิ่มมากขึ้น โดยเฉพาะปัญหาการบุกรุกทำลายป่า ปัญหาการชะล้างพังทลายของดิน ซึ่งมีผลทำให้ดินเกิดการเสื่อมโทรม ผลผลิตพืชที่ได้ลดต่ำลง กระทบต่อสภาวะเศรษฐกิจและสังคม ตลอดจนระบบนิเวศน์วิทยาโดยส่วนรวม แนวทางหนึ่งในการแก้ปัญหาเกี่ยวกับการใช้ประโยชน์ที่ดินบนที่สูง คือการส่งเสริมให้มีการใช้ระบบการปลูกพืชที่เหมาะสมกับสภาพพื้นที่โดยเฉพาะการเน้นระบบปลูกพืชเพื่อการอนุรักษ์ดินและน้ำ ซึ่งในปัจจุบันมีระบบการปลูกพืชดังกล่าวหลายรูปแบบด้วยกัน ที่แนะนำโดยหน่วยงานและองค์กรที่พัฒนาพื้นที่สูงหลายแห่ง ระบบที่แนะนำเช่น ระบบการปลูกพืชสลับเป็นแถบ ระบบการปลูกพืชสลับระหว่างแถบหญ้า ระบบการปลูกพืชในระหว่างแถวพืชตระกูลถั่วยืนต้น ระบบเกษตรป่าไม้หรือไร่นาป่าผสมเป็นต้น อย่างไรก็ตามระบบที่แนะนำส่วนใหญ่ยังไม่ประสบกับความสำเร็จดีเท่าที่ควร เนื่องจากมีข้อจำกัดอยุ่บางประการที่ทางด้านการจัดการและการยอมรับของเกษตรกร ซึ่งจำเป็นต้องทำการศึกษาและปรับปรุงแก้ไขอย่างเร่งด่วนเพื่อให้เหมาะสมและให้เกิดประสิทธิผลสูงสุดต่อไป